Czytanie z Księgi proroka Izajasza

    Słowo Izajasza,
— co zaobserwował w odniesieniu do Judy i Jerozolimy.

W nadchodzących dniach góra domu Pańskiego wywyższy się ponad góry i wywyższy ponad pagórki. Zgromadzą się tam wszystkie narody, a liczne ludy przyjdą i powiedzą: «Chodźcie, wstąpmy na górę Pana, do domu Boga Jakuba. On nas nauczy dróg swoich, abyśmy chodzili Jego ścieżkami». Prawo wyjdzie z Syjonu, a słowo Pańskie z Jeruzalem.

On będzie sędzią między narodami i rozjemcą dla wielu ludów. Przekują swoje miecze na lemiesze, a swoje włócznie na sierpy. Naród nie podniesie miecza przeciwko narodowi; nie będą się już uczyć sztuki wojennej. wojna.

Przyjdźcie, domu Jakuba! Chodźmy w światłości Pana.

Kiedy miecze stają się pługami: wizja Izajasza dotycząca pojednanego świata

Wyobraź sobie przez chwilę świat, w którym budżety wojskowe są przekształcane w programy rolne, gdzie fabryki broni produkują traktory, a generałowie stają się mediatorami. Naiwna utopia? Nierealna wizja? A jednak właśnie do tego zachęca nas prorok Izajasz w jednym z najmocniejszych tekstów w całej literaturze biblijnej. Ten fragment…’Izajasz 2, Rozdziały 1-5 nie są skierowane wyłącznie do marzycieli czy idealistów oderwanych od rzeczywistości. Przemawiają do ciebie, do mnie, do wszystkich, którzy nie akceptują przemocy jako nieuniknionej i poszukują sensu dla naszej rozbitej ludzkości. Niezależnie od tego, czy jesteś osobą głęboko wierzącą, duchowo poszukującą, czy po prostu poszukującą mądrości, ten proroczy tekst ma ci do powiedzenia coś istotnego o twoim powołaniu jako budowniczego pokoju.

W tym artykule najpierw zagłębimy się w historyczny i literacki kontekst tego proroctwa, aby uchwycić jego pełne znaczenie. Następnie przeanalizujemy wewnętrzny nurt tekstu, tę wznoszącą się dynamikę, która przemienia serca, zanim przemieni broń. Następnie zgłębimy trzy główne tematy: górę jako miejsce uniwersalnego spotkania, przemianę narzędzi śmierci w narzędzia życia oraz ostateczne wezwanie do kroczenia w świetle. Przeanalizujemy, jak tradycja chrześcijańska przyjęła i przemyślała ten tekst, zanim przedstawimy konkretne sugestie dotyczące jego ucieleśnienia w dzisiejszych czasach.

Słowo, które wyłoniło się z mroku historii

Aby zrozumieć moc tego tekstu, trzeba najpierw wyobrazić sobie świat, o którym prorokował Izajasz. Jesteśmy w VIII wieku p.n.e., w małym królestwie Judy, uwięzionym między drapieżnymi imperiami. Na północy Asyria rozciąga swoją brutalną dominację nad całym... Środkowy Wschód Starożytne. Jej armie słyną z okrucieństwa: masowych deportacji, publicznych egzekucji i miażdżących danin. Na południu Egipt pozostaje potęgą, z którą trzeba się liczyć. A pomiędzy nimi, to niewielkie terytorium Judy, ze stolicą w Jerozolimie, walczy o przetrwanie, wikłając się w sieć ryzykownych sojuszy i kompromisów politycznych.

Izajasz ben Amos – jego pełne imię – sprawował swoją posługę proroczą przez około czterdzieści lat, za panowania czterech królów Judy: Uzjasza, Jotama, Achaza i Ezechiasza. Był człowiekiem dworu, prawdopodobnie z arystokracji, mającym dostęp do kręgów władzy. Był jednak także wizjonerem, kimś, kto doświadczył zmieniającego życie spotkania ze świętym Bogiem w Świątyni Jerozolimskiej – słynnej wizji z rozdziału 6, w której widzi Pana siedzącego na wysokim tronie, otoczonego serafinami, którzy wołają: «Święty, święty, święty jest Pan Bóg Wszechmogący!».»

To formacyjne doświadczenie wyjaśnia dwoisty ton jego przepowiadania: z jednej strony bezkompromisowe potępienie niesprawiedliwości społecznej, bałwochwalstwa i korupcji elit, z drugiej zaś niezachwiana nadzieja na Boży plan dla Jego ludu i dla całej ludzkości. Izajasz nie jest ani naiwnym optymistą, ani zrezygnowanym pesymistą. Jest realistą wiary, kimś, kto wyraźnie dostrzega zło, ale nie pozwala mu mieć ostatniego słowa.

Fragment, nad którym medytujemy, znajduje się na samym początku księgi, tuż po pierwszym rozdziale, który przedstawia surowy akt oskarżenia Judy. Kontrast jest uderzający. Po oskarżeniach, po ogłoszeniu sądu, nagle otwiera się okno na przyszłość. To tak, jakby prorok, po opisaniu nocy, wskazywał na świt wschodzący na horyzoncie.

Sam tekst ma niezwykłą strukturę. Otwiera go uroczysta formuła wprowadzająca: «Słowo Izajasza, które widział, dotyczące Judy i Jerozolimy». Warto zwrócić uwagę: Izajasz niczego nie zmyśla; przekazuje to, co «widział». Proroctwo biblijne nie jest intelektualną spekulacją; jest wizją, objawieniem, czymś, co narzuca się prorokowi z siłą niezaprzeczalnej prawdy. Następnie pojawia się sedno wyroczni, z tym niezwykłym obrazem góry wznoszącej się i przyciągającej do siebie wszystkie narody. Wreszcie tekst kończy się bezpośrednim wezwaniem skierowanym do «domu Jakuba»: «Chodźcie! Chodźmy w światłości Pana».»

Z literackiego punktu widzenia fragment ten wpisuje się w gatunek wyroczni eschatologicznych – tekstów mówiących o «dniach ostatnich», o ostatecznym wypełnieniu historii. Ale uwaga: w myśli biblijnej eschatologia nie jest jedynie opisem czasów ostatecznych. To sposób na stwierdzenie, że przyszłość należy do Boga, że historia ma sens i kierunek, a to ostateczne znaczenie już oświetla teraźniejszość. «Dni ostatnie» są nie tylko odległe chronologicznie, ale i jakościowo odmienne – a ta nowa jakość może już teraz wkroczyć w naszą teraźniejszość.

Paradoks wzniesienia: kiedy to, co najwyższe, staje się najbardziej dostępne

Zagłębmy się teraz w głębsze znaczenie tego tekstu. Pierwszym uderzającym obrazem jest góra domu Pańskiego, która «będzie górować nad górami» i «będzie wywyższona ponad pagórki». Na pierwszy rzut oka można by to uznać za proste stwierdzenie wyższości: Bóg Izraela będzie większy od innych bogów, a Jego świątynia ważniejsza niż inne sanktuaria. Ale to byłoby pominięcie sedna sprawy.

W starożytnym świecie góry uważano za miejsca styku nieba z ziemią, punkty łączności między tym, co boskie, a tym, co ludzkie. Każdy lud miał swoją świętą górę: Olimp dla Greków, Safon dla Kananejczyków. Deklarując, że Góra Syjon wzniesie się ponad wszystkie inne, Izajasz nie popada w religijny szowinizm. Zapowiada, że miejsce boskiego objawienia stanie się punktem centralnym dla całej ludzkości.

I tu tkwi wspaniały paradoks: ta wznosząca się góra nie jest niedostępnym szczytem zarezerwowanym dla duchowej elity. Wręcz przeciwnie, staje się miejscem powszechnego dobrobytu. «Do niej napłyną wszystkie narody i liczne ludy przyjdą». Wyniesienie nie jest dystansem, lecz uczynieniem widocznym. Im wyższa góra, tym bardziej jest widoczna z daleka, tym bardziej przyciąga. Boska transcendencja nie rozdziela, lecz łączy.

Ten ruch ku górze jest również ruchem wewnętrznego nawrócenia. Narody, które «wstępują» na górę Pana, nie odbywają jedynie podróży geograficznej. Podejmują duchową pielgrzymkę. Wstąpienie, w symbolice biblijnej, oznacza wzniesienie się ku Bogu, opuszczenie równin codzienności, by osiągnąć szczyty kontemplacji. Jest to również akt’pokora :uznanie, że istnieje coś większego od nas samych, zaakceptowanie potrzeby podejmowania wysiłku, przekroczenia siebie.

Ale najbardziej niezwykłe jest przesłanie, jakie te narody wypowiadają w drodze do Syjonu: «Niech nas nauczy dróg swoich, abyśmy chodzili Jego ścieżkami». Ci ludzie nie przybywają jako ciekawscy turyści ani konsumenci duchowości. Przybywają, aby się uczyć, aby się przemienić. Zdają sobie sprawę, że nie wiedzą wszystkiego, że potrzebują nauki. Ta otwartość i’pokora jest warunkiem koniecznym prawdziwego spotkania z boskością.

Poniższa formuła jest bogata w znaczenie: «Prawo wyjdzie z Syjonu, a słowo Pana z Jerozolimy». W myśli biblijnej Tora – prawo – nie jest wiążącym kodeksem prawnym, lecz nauką na całe życie, fundamentalnym przewodnikiem, mądrością wskazującą drogę do szczęścia. Jeśli chodzi o «słowo Pana», jest ono wyrazem woli Bożej, stwórczego słowa, które z nicości powołało świat do istnienia i które wciąż wzywa ludzkość do spełnienia.

Zapowiada się zatem całkowite odwrócenie normalnego biegu historii. Zazwyczaj imperia narzucają swoje prawa małym narodom, a zdobywcy siłą eksportują swoją kulturę i religię. W tym przypadku sytuacja jest odwrotna: narody przychodzą swobodnie, pociągnięte wewnętrznym światłem, by otrzymać naukę, która je wyzwala. Moc Boga nie jest sprawowana poprzez przymus, lecz poprzez przyciąganie.

Otwarta góra: powszechność boskiego powołania

Odwrócenie granic

Pierwszy główny temat tego tekstu dotyczy powszechności zbawienia. Kiedy Izajasz zapowiada, że «wszystkie narody» i «liczne ludy» przybędą na górę Pana, burzy on ciasne ramy religijnego nacjonalizmu. Przypomnijmy kontekst: Izrael to mały naród, którego definicją jest wybranie, szczególne przymierze z JHWH. Ta świadomość bycia wybranym mogła prowadzić – i czasami prowadzi – do pewnego rodzaju ekskluzywizmu: my jesteśmy ludem Bożym, inni to poganie, nieczyści, obcy obietnicy.

Ale Izajasz głosi coś wręcz przeciwnego. Wybór Izraela nie jest egoistycznym przywilejem, lecz powszechną odpowiedzialnością. Izrael został wybrany nie po to, by wykluczać innych, lecz by otworzyć im drogę. Góra Syjon nie jest twierdzą, której trzeba bronić przed najeźdźcami, lecz latarnią morską oświetlającą narody, magnesem przyciągającym całą ludzkość.

Ta uniwersalistyczna wizja jest tym bardziej niezwykła, że pojawia się w kontekście zagrożenia i niepewności. Kiedy Asyryjczycy są u progu, silna jest pokusa, by zamknąć się w sobie, wzmocnić granice, demonizować przybysza. Izajasz czyni dokładnie odwrotnie: poszerza perspektywę, otwiera horyzont, włącza do boskiego planu tych samych ludzi, którzy zagrażają jego narodowi.

Ta otwartość nie jest naiwna. Izajasz nie mówi, że narody są już dobre i pokojowe. Mówi, że są przeznaczone, by takimi się stały. Proroctwo nie jest opisem teraźniejszości, lecz wezwaniem ku przyszłości. Stwarza przestrzeń możliwości; otwiera wyłom w murze historycznego determinizmu.

Pielgrzymka jako model spotkania

Obraz narodów «zmierzających» do Jerozolimy sugeruje bardzo szczególny model spotkania między narodami. Nie jest to podbój, nie jest to inwazja, nie jest to kolonizacja. To pielgrzymka, czyli dobrowolny ruch, motywowany duchowym poszukiwaniem.

Pielgrzym to ktoś, kto godzi się opuścić swoją strefę komfortu, wyruszyć w nieznane i otworzyć się na spotkania. Nie przychodzi po to, by narzucić swój światopogląd, lecz by otrzymać coś, czego jeszcze nie doświadczył. Ta otwartość jest antytezą imperialistycznej postawy, która twierdzi, że wie wszystko i dąży do «cywilizowania» innych.

Warto również zauważyć, że narody jednoczą się, a nie walczą ze sobą. Pielgrzymka do Syjonu to ruch konwergencji, a nie rywalizacji. Różnice nie znikają – nadal istnieją «narody» w liczbie mnogiej – ale nie są już źródłem konfliktów. Jedność osiąga się wokół wspólnego centrum, a nie poprzez wchłanianie różnic w jednolite imperium.

Ta wizja ma konkretne implikacje dla naszego współczesnego świata, naznaczonego napięciami tożsamościowymi i wspólnotowym wycofaniem. Sugeruje ona, że jedność ludzkości nie zostanie zbudowana poprzez zacieranie kulturowych odrębności ani poprzez dominację jednego modelu, lecz poprzez uznanie wspólnej transcendencji, która relatywizuje wszystkie nasze absolutyzmy.

Słowa jako miejsce komunii

Tekst precyzuje, że narody przychodzą po naukę: «Niech nas nauczy dróg swoich». Komunia ustanowiona wokół Góry Syjon nie jest przede wszystkim polityczna ani ekonomiczna; jest duchowa i intelektualna. Jest to komunia w prawdzie, w dążeniu do dobra, w słuchaniu słowa, które oświeca.

To fundamentalna sprawa. Izajasz nie wyobraża sobie pokoju na świecie, który byłby po prostu równowagą sił lub pragmatycznym kompromisem między rozbieżnymi interesami. Pokój To, co głosi, opiera się na nawróceniu umysłów i serc, na wspólnym przylgnięciu do mądrości, która przekracza ludzkie kalkulacje.

Ta centralna rola mowy i nauczania przypomina nam, że konflikty między ludźmi zawsze mają wymiar duchowy. Zanim staną się one konfliktami interesów, są one konfliktami światopoglądów, koncepcji dobrego życia. Trwałego pokoju nie da się zatem zbudować wyłącznie za pomocą traktatów i umów handlowych. Wymaga on głębokiej pracy nad wyobrażeniami, wartościami i ostatecznym celem ludzkiej egzystencji.

Od mieczy do pługów: przemiana sił śmierci

Najsłynniejszy obraz z Biblii

Dochodzimy teraz do sedna tekstu, do obrazu, który przetrwał wieki i wciąż fascynuje: «Przekują miecze na lemiesze, a włócznie na sierpy». To zdanie jest prawdopodobnie jednym z najczęściej cytowanych w całej literaturze biblijnej. Stało się inspiracją dla ruchów pacyfistycznych, dzieł sztuki i przemówień politycznych. Jest wyryte na ścianie budynku Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku. Skąd ta sugestywna moc?

Po pierwsze, obraz jest genialnie prosty. Przedstawia dwie bardzo konkretne rzeczywistości – broń wojenną i narzędzia rolnicze – i ukazuje ich transformację w siebie. Nie zniszczenie, nie unicestwienie: metamorfozę. Żelazo, które służyło do zabijania, będzie teraz używane do odżywiania. Energia zainwestowana w śmierć zostaje przekierowana w stronę życia.

Ponadto obraz ten dotyka czegoś bardzo głębokiego w ludzkim doświadczeniu. Wojna Rolnictwo i hodowla to dwie podstawowe działalności, które ukształtowały wszystkie cywilizacje. Ludzkość od zarania dziejów uprawia ziemię i tworzyła… wojna. Te dwie aktywności mobilizują te same zasoby: siłę fizyczną, kolektywną organizację i najnowocześniejsze technologie każdej epoki. Izajasz mówi nam, że tę energię można przekierować, że ten sam metal może być użyty do przeciwstawnych celów.

Głęboka transformacja

Ale uwaga: nie chodzi tylko o przetopienie mieczy na lemiesze. Tekst mówi, że narody same podejmą się tego dzieła kucia. «Przekują miecze na lemiesze». Przemiana broni jest zewnętrznym wyrazem wewnętrznej przemiany. Ludy, które zbliżają się do Syjonu, nie składają po prostu broni, jak zrzuca się ciężar. Przetapiają ją, przekształcają, nadają jej nową formę i nową funkcję.

Ten proces kucia jest znaczący. Kowal obrabia metal ogniem. Rozgrzewa go, aż stanie się kowalny, a następnie kuje, kształtuje i nadaje mu nową formę. To potężny obraz duchowego nawrócenia. Aby się przemienić, trzeba zaakceptować przejście przez ogień, pozwolić się rozgrzać, zmiękczyć i kuć. Pokój To nie jest komfortowa, przytulna sytuacja. Wymaga intensywnej pracy wewnętrznej, radykalnego zakwestionowania naszych nawyków przemocy.

Prorok Joel podejmuje ten obraz, odwracając go w innym kontekście: «Przekujcie swoje lemiesze na miecze, a swoje sierpy na włócznie» (Jl 4,10). To odwrócenie pokazuje, że transformacja może przebiegać w obie strony. Ten sam metal może służyć życiu lub śmierci, w zależności od kierunku, jaki mu nadamy. To ogromna odpowiedzialność. Z każdym pokoleniem ludzkość musi wybierać, w jakim kierunku chce kształtować swoją przyszłość.

Nauka pokoju

Równie ważne jest zdanie następujące: «Nigdy naród nie podniesie miecza przeciwko narodowi; nie będą się już uczyć wojna. Czasownik »uczyć się« jest tutaj kluczowy. Wojna To nie jest naturalny instynkt, to coś, czego się uczysz. Uczysz się, jak to robić. wojna Tak jak uczy się każdej innej techniki. Istnieją szkoły wojskowe, podręczniki strategiczne, tradycje walki przekazywane z pokolenia na pokolenie.

Izajasz zapowiada koniec tego okresu nauki. Narody przestaną nauczać sztuki wojna swoim dzieciom. Zasoby intelektualne i edukacyjne zainwestowane w szkolenie wojskowe zostaną przekierowane na inne formy nauki. Wyobraźmy sobie świat, w którym akademie wojskowe staną się szkołami mediacji, a budżety na badania nad bronią będą przeznaczane na badania medyczne lub rolnicze.

Ta perspektywa ma konkretne implikacje dla naszego myślenia o edukacji. Jeśli wojna jest procesem uczenia się, pokój I tak jest. Nie dziedziczymy automatycznie umiejętności rozwiązywania konfliktów bez użycia przemocy. Tę umiejętność trzeba pielęgnować, uczyć i praktykować. Każda rodzina, każda szkoła, każda społeczność to miejsce, gdzie sztuka bez przemocy jest nauczana – albo i nie. pokój.

Pokój jako obfitość

Nie zapominajmy o materialnym wymiarze tej wizji. Lemiesze i sierpy nie są abstrakcyjnymi symbolami. To narzędzia rolnicze służące do produkcji żywności. Pokój Izajasz obiecuje nie bezcielesny, czysto duchowy pokój. To pokój, który przekłada się na obfite plony, bezpieczeństwo żywnościowe i wspólny dobrobyt.

W świecie, w którym globalne wydatki na wojsko przekraczają 2 biliony dolarów rocznie, ta wizja stanowi dla nas wyzwanie. Co można by zrobić z tymi zasobami, gdyby przekierować je na walkę z… głód, Rozwój rolnictwa, ochrona środowiska? Proroctwo Izajasza nie jest mrzonką oderwaną od realiów ekonomicznych. To wezwanie do radykalnej relokacji zasobów ludzkich w służbie życiu.

Kroczenie w świetle: wezwanie do działania

Pilne wezwanie

Tekst kończy się bezpośrednim wezwaniem: «Chodźcie, domu Jakuba! Chodźmy w światłości Pana». Po wspaniałej wizji narodów zbiegających się na Syjon, po zapowiedzi przekształcenia broni w narzędzia, następuje osobiste i bezpośrednie wezwanie. Prorok nie zadowala się jedynie opisem odległej przyszłości. Wzywa swoich współczesnych – a wraz z nimi nas – do wyruszenia już teraz.

Zmiana w rejestrze jest uderzająca. Przechodzimy od proroczej przyszłości («to się stanie», «oni stworzą», «oni już się nie nauczą») do teraźniejszego trybu rozkazującego («chodźmy», «chodźmy»). To tak, jakby Izajasz mówił: «Widziałeś wizję, teraz twoja kolej. Nie czekaj, aż inni zaczną. Nie bądź tylko obserwatorem przyszłości. Stań się jej aktorem».»

Wyrażenie «Dom Jakuba» odnosi się do ludu Izraela w jego historycznej ciągłości, od patriarchy Jakuba do współczesnych Izajaszowi. Jednak w uniwersalistycznej perspektywie tekstu obejmuje ono wszystkich, którzy uznają się za dziedziców tej obietnicy. «Dom Jakuba» to wspólnota tych, którzy usłyszeli wezwanie i godzą się wyruszyć w podróż.

Światło jako ścieżka

«Chodźmy w światłości Pana». To końcowe zdanie jest niewyczerpanie bogate. W symbolice biblijnej światło symbolizuje obecność Boga, Jego chwałę, Jego prawdę, Jego dobroć. Chodzić w światłości to żyć pod Bożym okiem, kierować swoje życie zgodnie z Jego wolą, pozwolić, by kierowała nami Jego mądrość.

Ale światło pozwala nam również dostrzec drogę. W ciemności potykamy się, gubimy, kręcimy się w kółko. W świetle możemy śmiało iść naprzód, unikać przeszkód i dotrzeć do celu. Kroczenie w świetle Pana oznacza zatem korzystanie z fundamentalnego przewodnictwa, które nadaje sens i kierunek naszemu istnieniu.

To światło nie oślepia. Jest delikatne, towarzyszy, stopniowo odsłania drogę w miarę postępu. Życie duchowe nie jest natychmiastowym oświeceniem, które rozwiązuje wszystkie problemy naraz. To cierpliwa wędrówka, codzienna podróż, stopniowe odkrywanie.

Spacerując razem

Czasownik jest w liczbie mnogiej: «chodźmy». To nie jest zaproszenie do samotnej przygody. To wezwanie do wspólnego marszu, jako wspólnota. Pokój Izajasz obiecuje nie pokój indywidualistyczny, wewnętrzny spokój oderwany od losu innych. To pokój wspólnotowy, harmonia społeczna, pojednanie narodów.

To «chodźmy» tworzy również poczucie solidarności między prorokiem a jego ludem. Izajasz nie stawia się ponad swoimi słuchaczami, jako wykładowca. Włącza się w powołanie; uznaje, że on również musi iść, wzrastać, nawracać się. Proroctwo nie jest przywilejem nielicznych. To droga otwarta dla wszystkich, po której podążamy razem.

Ten wymiar społecznościowy Podróż duchowa jest niezbędna. Nie można budowanie pokoju Zupełnie sami. Nie możemy przekuć mieczy w pługi indywidualnie. Wizja Izajasza zakłada zbiorową mobilizację, wspólne zaangażowanie, wspólnotowe nawrócenie.

Pilna potrzeba podjęcia pierwszego kroku

W tym ostatnim wezwaniu jest coś pilnego. «Chodź!». To nie grzeczna sugestia, lecz naglące wezwanie. Prorok zdaje się mówić: czas wahania, kalkulacji i odkładania na później minął. Przyszłość, którą ci opisałem, nie spadnie ci z nieba. Zaczyna się teraz, od twojej decyzji o wyruszeniu.

Ta pilna potrzeba pozostaje aktualna jak nigdy dotąd. W obliczu konfliktów rozdzierających nasz świat, rozprzestrzeniania się broni i zagrożeń dla ludzkości, pokusa rezygnacji, poddania się, przekonania, że… pokój to nieosiągalne marzenie. Izajasz mówi nam coś przeciwnego: pokój To możliwe, zaczyna się od pierwszego kroku, a ten pierwszy krok zależy od Ciebie.

Pierwszy krok nie musi być spektakularny. Może być bardzo prosty: słowo pojednania, gest przebaczenia, decyzja, by nie odpowiadać przemocą na przemoc. Ale ten mały krok, powtarzany, dzielony, nagłaśniany, może wywołać nieodparty impuls. Wielkie historyczne przemiany często zaczynały się od skromnych gestów zwykłych ludzi, którzy wierzyli, że niemożliwe jest możliwe.

Od Ojców Kościoła do mistyków

Interpretacja patrystyczna

Tradycja chrześcijańska rozważała ten tekst Izajasza ze szczególną intensywnością, widząc w nim zapowiedź przyjścia Chrystusa i Kościoła. Ojcowie Kościoła rozwinęli chrystologiczną interpretację proroctwa: Góra Syjon to sam Chrystus, wywyższony na krzyżu, a następnie w chwale… zmartwychwstanie, przyciągając wszystkich ludzi do siebie. «A Ja, gdy zostanę wywyższony nad ziemię, przyciągnę wszystkich do siebie» – mówi Jezus w Ewangelii według św. Jana.

Orygenes, wielki teolog aleksandryjski z III wieku, dostrzegł w tym tekście opis Kościoła jako miejsca zgromadzenia narodów. Dla niego «prawo, które wychodzi z Syjonu», to nic innego jak Ewangelia, ta dobra nowina, która rozprzestrzeniła się z Jerozolimy po krańce ziemi. «Słowo Pańskie», które wychodzi z Jerozolimy, to Słowo, które stało się ciałem, boski Logos, który wcielił się w Jezusie z Nazaretu.

Święty Augustyn, w swoim dziele „Miasto Boże” obszernie skomentował wizję pokój Powszechny. Dla niego ten pokój jest już obecny w Kościele, lecz niedoskonały i zmagany. Osiągnie pełnię dopiero w niebiańskim Jeruzalem, gdy Bóg będzie «wszystkim we wszystkich». Jednak ta eschatologiczna perspektywa nie dopuszcza kwietyzmu: Chrześcijanie Jesteśmy powołani, aby od tej chwili być budowniczymi pokoju i świadkami możliwości pojednania.

Czytanie liturgiczne

Tekst’Izajasz 2, 1-5 jest głoszone w liturgii katolickiej w pierwszą niedzielę miesiąca Nadejście, na początku roku liturgicznego. To umiejscowienie nie jest bez znaczenia. Nadejście To czas oczekiwania, przygotowania i nadziei. Rozpoczynając ten czas czytaniem z Księgi Izajasza, Kościół zachęca wiernych, by wznieśli wzrok ku horyzontowi, nie zatrzymywali się na teraźniejszości i pielęgnowali nadzieję pojednanego świata.

To czytanie liturgiczne tworzy powiązanie między pierwszym przyjściem Chrystusa w’pokora żłóbka i Jego ostateczne przyjście w chwale. Chrystus, który przychodzi w Boże Narodzenie, jest Tym, który pewnego dnia wypełni wizję Izajasza w całej pełni. Ale pomiędzy tymi dwoma przyjściami jest czas Kościoła, czas naszej historii, czas, w którym jesteśmy powołani, by przygotować drogę Panu.

Hymny i antyfony Nadejście Powtarzają one tematy naszego tekstu: światłość, która przychodzi w ciemności, narody, które zdążają ku Zbawicielowi, pokój który nadchodzi. Liturgia sprawia zatem, że starożytne proroctwo rozbrzmiewa w sercach dzisiejszych wierzących, przypominając im, że nadzieja nie jest opcją, ale konstytutywnym wymiarem wiary chrześcijańskiej.

Mistycy i wewnętrzny spokój

Wielcy mistycy chrześcijańscy zgłębiali wewnętrzny wymiar tej wizji pokoju. Dla nich Góra Syjon symbolizuje również szczyt duszy, intymne miejsce, w którym mieszka Bóg i gdzie człowiek może Go spotkać. Pokój Powszechny pokój zapowiedziany przez Izajasza zaczyna się od uspokojenia ludzkiego serca, od pojednania człowieka z samym sobą i z Bogiem.

Mistrz Eckhart, mistyk nadreński z XIV wieku, mówił o «głębiach duszy» jako o miejscu, w którym Bóg nieustannie rodzi się w człowieku. Jan od Krzyża opisał wspinaczkę na «górę doskonałości», duchową ścieżkę prowadzącą duszę do zjednoczenia z Bogiem. Teresa z Ávili porównał duszę do «wewnętrznego zamku» składającego się z wielu rezydencji, z których najgłębsza jest miejscem obecności boskości.

Te duchowe czytania nie przeczą społecznemu i politycznemu wymiarowi tekstu Izajasza. Przeciwnie, stanowią jego podstawę. Bo to w przemienionym sercu rodzi się pragnienie sprawiedliwości. pokój. Człowiek, który doświadczył pokój Jego wewnętrzne „ja” staje się zdolne do rozprzestrzenienia go wokół siebie. Kontemplacja nie jest ucieczką od świata, lecz źródłem odnowionego zaangażowania w jego transformację.

Siedem kroków do zostania pacyfistą

Tekst Izajasza nie ma pozostać piękną wizją bez praktycznych implikacji. Wzywa nas, abyśmy sami stali się twórcami pokoju, kowalami, którzy przekuwają miecze w lemiesze. Oto kilka kroków, które pomogą nam wcielić to przesłanie w życie codzienne.

Zacznij od swojego serca. Zanim spróbujesz zaprowadzić pokój na świecie, przyjrzyj się swoim wewnętrznym strefom konfliktu. Jakie urazy skrywasz? Jaki gniew pielęgnujesz? Jakie osądy wydajesz? Pokój zewnętrze zaczyna się od pokój wewnętrzny spokój. Znajdź każdego dnia chwilę na ciszę, refleksję i pozwól, by obecność Boga ukoiła twoje wewnętrzne burze.

Zidentyfikuj swoje «miecze». Wszyscy mamy słowa, postawy i zachowania, które ranią innych. To nasze miecze. Mogą to być systematyczna krytyka, sarkazm, obojętność i pogarda. Zastanów się nad bronią, której używasz, świadomie lub nieświadomie, w swoich relacjach. Następnie zadaj sobie pytanie: jak mogę przekształcić ją w narzędzia do budowania relacji?

Naucz się języka pokój. Jeśli wojna Jest to nauczone, pokój Ćwicz również komunikację bez przemocy, zarządzanie konfliktami i aktywne słuchanie. Te umiejętności nie są wrodzone, lecz trzeba je wykształcić. Istnieją książki, programy szkoleniowe i warsztaty, które mogą pomóc Ci je rozwinąć. Inwestuj w tę naukę tak, jak w każdą inną umiejętność zawodową.

Poszerz swoje grono znajomych. Wizja Izajasza ukazuje różnorodne narody zbiegające się w jednym centrum. Czy w swoim życiu masz tendencję do zamykania się w jednorodnych kręgach, obcując tylko z ludźmi podobnymi do siebie? Staraj się nawiązywać kontakt z innymi, z tymi, którzy są inni, z obcymi. Nie po to, by przekonać ich do swoich idei, ale by się od nich uczyć, by odkryć, czego mogą cię nauczyć.

Zaangażuj się w konkretny sposób. Pokój To nie tylko kwestia dobrych intencji. Wymaga to konkretnego zaangażowania i widocznych działań. Może to przybierać różne formy: zaangażowanie się w organizację humanitarną, udział w inicjatywach dialogu międzykulturowego lub międzyreligijnego, wspieranie projektów rozwojowych lub praktykowanie sprawiedliwego handlu. Znajdź formę zaangażowania, która odpowiada Twoim talentom i możliwościom.

Modlić się za pokój. Modlitwa nie jest poddaniem się działaniu; jest źródłem właściwego działania. Módl się za strefy konfliktów na całym świecie, za przywódców, którzy muszą podejmować decyzje dotyczące wojny lub pokoju, za ofiary przemocy. Modlitwa łączy cię ze źródłem energii, które przewyższa twoje własne siły. Przypomina ci, że pokój jest ostatecznie darem od Boga, nawet jeśli wymaga naszej aktywnej współpracy.

Przekaż nadzieję. Izajasz mówi, że narody «nie będą się już uczyć” wojna »Oznacza to, że ktoś musi ich czegoś nauczyć. Bądź tym kimś dla otaczających cię osób, zwłaszcza najmłodszych. Przekaż im pozytywną wizję przyszłości, wiarę w zdolność ludzkości do transformacji, nadzieję, która opiera się panującemu cynizmowi. Edukacja w pokój jest jedną z najważniejszych inwestycji, jaką możemy poczynić.

Zaproszenie do zmiany świata

O czym powinniśmy pamiętać na koniec tej podróży przez tekst Izajasza? Po pierwsze, że pokój Pojednanie nie jest naiwną utopią, lecz Bożą obietnicą, wpisaną w Boży plan dla ludzkości. Ta obietnica nie zwalnia nas z działania – wręcz przeciwnie, stanowi fundament i ukierunkowuje nasze działania. Dążąc do pojednania, nie pracujemy na próżno. Współpracujemy w projekcie, który nas nieskończenie przekracza, ale wymaga naszego udziału.

Co więcej, przemiana mieczy w pługi jest możliwa, ale wymaga głębokiej przemiany. Nie da się zmienić świata bez zmiany siebie. Pokój zewnętrzny jest wynikiem pokój Wewnętrznie. Ci, którzy pragną być budowniczymi pokoju, muszą najpierw zaakceptować przejście przez oczyszczający ogień, pozwalając, by w ich wnętrzu wykuło się nowe człowieczeństwo.

W końcu nadszedł czas, by iść naprzód. «Chodźcie, chodźmy w światłości Pana!» To wezwanie rozbrzmiewa dziś tak samo, jak w czasach Izajasza. Wyrywa nas z bierności, z rezygnacji, z pokusy wiary w to, że nic się nie zmieni. Stawia nas na nogi i popycha ku przyszłości.

Wizja Izajasza jest rewolucyjna w najprawdziwszym tego słowa znaczeniu: zwiastuje całkowite odwrócenie historii ludzkości. Ale ta rewolucja nie nastąpi poprzez przemoc – to byłoby sprzeczne. Dokona się poprzez nawrócenie serc, szerzenie nadziei, mnożenie aktów pokoju. Każdy z nas, na swój sposób, własnymi środkami, może się do niej przyczynić.

Na co więc czekamy? Miecze są już gotowe do wykucia. Rozpalono ogień, zdolny przemienić metal. Góra Pana wznosi się na horyzoncie, widoczna z każdego miejsca na ziemi. A głos proroka rozbrzmiewa przez wieki: «Chodźcie! Chodźmy w światłości Pana!»

Aby pójść dalej w swojej podróży

• Każdego ranka, Zanim zaczniesz dzień, powoli przeczytaj jeszcze raz pięć wersetów’Izajasz 2 I zadaj sobie pytanie: «Jak mogę dziś chodzić w świetle Pana?»

• Zidentyfikuj konfliktowy związek w swoim życiu i zobowiąż się do podjęcia konkretnego kroku w stronę pojednania w tym tygodniu, nawet najmniejszego.

• Przeczytaj książkę o aktywnej nieagresji (Gandhi, Martin Luther King, Jean-Marie Muller), aby pogłębić swoje zrozumienie pokój jako droga do transformacji społecznej.

• Dołącz do grupy studiującej Biblię gdzie możecie wspólnie medytować nad tekstami prorockimi i wzajemnie wspierać się w swoim zaangażowaniu.

• Praktykuj codzienne samobadanie zadając sobie pytanie każdego wieczoru: «Gdzie dzisiaj byłem budowniczym pokoju? Gdzie zawiodłem w tym powołaniu?»

• Zapewnij wsparcie finansowe organizacja, która pracuje dla pokój, rozbrojenie lub pojednanie między narodami.

• Zapamiętaj ostatnią zwrotkę ("Chodźcie, domu Jakuba, postępujmy w światłości Pana") i powtarzajcie tę modlitwę przez cały dzień.

Odniesienia

1. Księga Izajasza, rozdziały 1-39 w Biblii Jerozolimskiej, czyli w Ekumenicznym Przekładzie Biblii (TOB).
2. Alonso Schökel, Luis i Sicre Díaz, José Luis, Profetas, tom I, Madryt, Ediciones Cristiandad, 1980 – referencyjny komentarz egzegetyczny na temat proroków.
3. Brueggemann, Walter, Izajasz 1-39, Westminster John Knox Press, 1998 – współczesna teologiczna interpretacja Pierwszej Księgi Izajasza.
4. Pochodzenie, Homilie o Izajaszu, Źródła Chrétiennes nr 232 – fundamentalna lektura patrystyczna.
5. Święty Augustyn, Miasto Boga, Książki XIX-XXII – refleksje nad pokój naziemne i pokój niebiański.
6. Moltmann, Jürgen, Teologia nadziei, Cerf, 1970 – współczesna teologia nadziei eschatologicznej.
7. Muller, Jean-Marie, Zasada niestosowania przemocy, Desclée de Brouwer, 1995 – filozofia niestosowania przemocy z perspektywy chrześcijańskiej.
8. Dokument Rady Watykan II, Gaudium et Spes, nr 77-82 – nauczanie Kościoła katolickiego na temat pokój i wspólnota narodów.